Een teveel aan prikkels kan je baby onrustig maken. Lees hier hoe je dat kunt voorkomen, en wat dragen voor jullie kan doen.

Overprikkeling

Ken je dat? Je baby is onrustig, kan niet in slaap vallen, en je hebt geen idee wat er aan de hand is. Misschien is je baby dan overprikkeld. Je leest in dit blog wat overprikkeling is, en wat je zou kunnen doen om het te voorkomen of te verhelpen. Ook lees je welke rol dragen hierbij kan spelen.

Terwijl ik dit schrijf, druk ik mijn handen tegen mijn oren: op de radio speelt een nummer met nogal druk gitaarspel (voor de liefhebber: AC/DC met Let there be rock), terwijl de kinderen luidruchtig spelen. Ik trek dat even niet, wil de radio het liefste uitzetten, stilte! Het is té veel! Dat is precies wat overprikkeling is. Er zijn teveel indrukken tegelijkertijd, meer dan mijn hersenen aankunnen. In dit geval gaat het om geluid, maar het kan ook komen door wat je ziet, voelt of ruikt.

Wat zijn prikkels?

Prikkels zijn indrukken van buitenaf. Indrukken op wat ook wel de ‘sensorische systemen’ heten. Wat je hoort, ziet, voelt, proeft en ruikt, en je evenwicht. 

Als je baby net geboren is, ziet hij er al helemaal af uit. Vingertjes, teentjes, meestal zit alles eraan. Wat je niet ziet, is dat zijn hersenen en zenuwstelsel nog niet helemaal af zijn. Er wordt nog druk gewerkt aan de verbindingen met en tussen de systemen die prikkels verwerken. Daardoor is het voor je pasgeboren baby nog moeilijk om veel van die prikkels tegelijk te verwerken. Hij kan de prikkels nog niet filteren, zoals volwassenen dat (meestal) wel kunnen.

Hoe herken je overprikkeling?

Er zijn meerdere manieren waarop je baby kan laten merken dat het even teveel is geweest. Hij kan onrustig bewegen of overstrekken, of onrustig drinken. Ook kan je baby wegkijken, het hoofdje wegdraaien. Misschien wil hij extra veel bij je zijn, of elke aanraking is juist teveel.

Je merkt het niet altijd meteen: vaak wordt overprikkeling gevolgd door ’s avonds, of zelfs de dag erna, moeilijk slapen of veel huilen.

Hoe kun je overprikkeling voorkomen of verhelpen?

Je baby heeft jouw hulp nodig bij het verwerken en voorkomen van overprikkeling. 

Bekijk je huis en dagschema eens door de ogen van je jonge baby, die net een paar weken of maanden geleden nog in een rustige donkere buik zat. Staat er vaak een radio of tv aan? Komt er veel bezoek? Zijn er sterke geuren of felle lichten? Zijn er drukke uitjes? Als je daar ergens in kunt snoeien, kan dat al veel winst opleveren. Dit zijn prikkels die een baby van nature niet kent, en die veel aandacht vragen.

Natuurlijke prikkels, zoals een gesprek, spelende kinderen of een wandeling in het bos, zijn vaak gemakkelijker te verwerken voor je jonge baby. Maar ook niet altijd: het kan net teveel zijn, of misschien is je baby net wat gevoeliger.

Dragen kan helpen

Als je merkt dat je baby overprikkeld is, kan het fijn zijn om te dragen. Door het lichaamscontact maakt je baby rustgevende hormonen aan. Jouw aanwezigheid helpt je baby om de prikkels te verwerken. Ook kan je baby vanaf je buik of heup jouw gezicht zien, en je reactie op prikkels voelen. Daar leert je baby uiteindelijk van of een prikkel aandacht moet krijgen, of genegeerd kan worden. Ook geeft een stevig geknoopte draagdoek of draagzak een bepaald soort druk (diepe druk wordt dat wel genoemd) die rustgevend kan zijn.

Slaapt je baby moeilijk, dan kan dragen helpen om in slaap te vallen, of net even wat dieper te slapen. Dat is extra winst, want slaap helpt om prikkels te verwerken. Bovendien: voor jou geeft zo’n slaapje ook wat rust, ook voor een ouder is een overprikkelde baby best pittig!

Dragen helpt niet altijd. Soms is ook dat even teveel voor je baby. Dan kun je het beter later nog eens proberen. Gewoon rustig samen zitten op de bank, misschien zelfs even huid-op-huid, kan dan een fijn alternatief zijn. Voel je jezelf gestresst doordat je baby zo onrustig is? Haal dan even een paar keer diep adem via je buik, en zing misschien een liedje voor je baby.

Met het gezichtje naar voren dragen (wat een populaire draagpositie is voor oudere baby’s, kijk hier voor een artikel over deze houding) kan juist teveel prikkels geven. Je baby kan zich niet goed afschermen van wat er op hem afkomt, en kan jou niet zien. Probeer een nieuwsgierige baby liever op je rug of heup te dragen.

Niet te weinig!

Je hoeft je baby ook weer niet voor alles af te schermen. Gezichten zien, rustige geluiden horen, bewegingen maken, dat soort dingen zijn hard nodig voor zijn ontwikkeling. Misschien kun je de radio vervangen door zelf een liedje zingen, en jouw gezicht is het leukste tv-programma voor je baby. Een drukke verjaardag kun je misschien onderbreken door een wandeling buiten. En lukt het een keer niet om overprikkeling te voorkomen, geen zorgen. Ook dat hoort erbij.

Is jouw baby overprikkeld, en wil je dragen proberen om te zien of dat helpt? Kies dan een draagzak waarin je baby gemakkelijk in een rustgevende houding zit: met de knietjes hoger dan de billen. Neem een draagzak die gemakkelijk is om te doen, geen extra stress voor jou en geen gedoe voor je baby.

Wil je weten hoe je dragen kunt inzetten bij jouw baby? Neem gerust contact met me op!